Hướng dẫn xử lý khi trẻ bị say nắng, say nóng

Trẻ nhỏ dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đặc biệt là khi phải tham gia các hoạt động ngoài trời trong môi trường nắng nóng. Say nắng hoặc say nóng có thể dẫn tới nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách.

Say nắng, say nóng là gì?

Cơ thể có cơ chế tự điều chỉnh thân nhiệt để thích nghi với môi trường. Tuy nhiên, khả năng này ở trẻ em còn kém phát triển, dẫn đến việc cơ thể dễ bị quá tải khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài. Khi mất quá nhiều nước và chất điện giải mà không được bù đắp đúng cách, trẻ có thể gặp các phản ứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Các tình huống thường gặp và cách xử trí khi trẻ bị ảnh hưởng bởi nắng nóng

1. Say nắng, say nóng nghiêm trọng

Dấu hiệu nhận biết:

• Da đỏ, nóng rát.

• Sốt cao trên 40 độ C.

• Không tiết mồ hôi.

• Trạng thái lơ mơ, rối loạn ý thức.

• Có thể xuất hiện co giật hoặc hôn mê.

Cách xử lý:

• Di chuyển trẻ đến nơi mát, thoáng khí.

• Dùng khăn mát lau toàn thân hoặc ngâm cơ thể trẻ vào nước mát để giảm thân nhiệt.

• Không sử dụng thuốc hạ sốt vì không có tác dụng tức thời trong trường hợp này.

• Nếu trẻ còn tỉnh, cho uống nước mát từng ngụm nhỏ mỗi 15 phút.

• Gọi cấp cứu hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

2. Mệt lả do nắng nóng

Biểu hiện thường thấy:

• Da nhợt nhạt, lạnh.

• Mồ hôi ra nhiều.

• Hoa mắt, chóng mặt.

• Cảm giác mệt mỏi, thậm chí có thể ngất.

Cách sơ cứu:

• Đặt trẻ nằm nghỉ ở nơi râm mát, kê cao chân để hỗ trợ tuần hoàn.

• Cho trẻ uống nước mát đều đặn từng ngụm nhỏ, khoảng 1 ly mỗi 15 phút.

• Sau khi đã uống được 2–3 ly, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để đánh giá mức độ mất nước và bù điện giải phù hợp.

• Trên đường đi, tiếp tục cho trẻ uống nước nếu trẻ vẫn tỉnh táo.

3. Vọp bẻ (chuột rút do mất điện giải)

Triệu chứng:

• Co cứng cơ ở chân, tay hoặc bụng.

• Không sốt, nhưng có cảm giác đau và khó chịu.

Hướng xử trí:

• Cho trẻ nghỉ ngơi tại chỗ.

• Bổ sung nước mát từng ngụm nhỏ.

• Có thể cho trẻ uống nước bù điện giải để hỗ trợ khôi phục cân bằng khoáng chất.

• Trường hợp nhẹ, có thể theo dõi và chăm sóc tại nhà.

Cách phòng tránh say nắng, say nóng cho trẻ

Với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, việc phòng ngừa nắng nóng cho trẻ là vô cùng cần thiết, đặc biệt trong mùa hè hoặc khi tham gia hoạt động ngoài trời.

Tập cho trẻ làm quen dần với môi trường nắng nóng

Trước khi để trẻ tham gia hoạt động ngoài trời lâu, nên cho trẻ tiếp xúc từ từ với nắng để cơ thể thích nghi. Thời gian tiếp xúc nên được tăng dần mỗi ngày, tránh để trẻ đột ngột ra nắng lâu.

Bổ sung đủ nước và chất điện giải

Khi vận động, trẻ dễ bị mất nước và khoáng qua mồ hôi. Cần đảm bảo trẻ được uống nước thường xuyên, ngay cả khi chưa khát. Ngoài nước lọc, có thể sử dụng các sản phẩm bù điện giải phù hợp với trẻ nhỏ để bổ sung natri, kali, và các khoáng chất cần thiết.

Trang phục và thời gian vận động hợp lý

Chọn cho trẻ quần áo thoáng mát, nhẹ, màu sáng và thấm hút mồ hôi tốt. Đội mũ rộng vành khi ra nắng. Hạn chế vận động ngoài trời trong khung giờ nắng gắt (từ 10h đến 15h), thay vào đó nên chia thời gian thành các đợt ngắn và có nghỉ xen kẽ.

Theo dõi dấu hiệu cảnh báo sớm

Nếu trẻ có dấu hiệu mệt, da đỏ bất thường, không đổ mồ hôi hoặc lừ đừ sau khi chơi ngoài nắng, cần ngừng ngay hoạt động, đưa vào chỗ râm mát và theo dõi sát tình trạng sức khỏe.

Kết luận

Say nắng và say nóng là các tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra khi trẻ tiếp xúc lâu với môi trường nhiệt độ cao mà không được bảo vệ đầy đủ. Việc nhận biết sớm triệu chứng, xử trí đúng cách và phòng ngừa từ đầu có thể giúp bảo vệ sức khỏe và an toàn cho trẻ. Phụ huynh cần luôn chuẩn bị sẵn phương án bù nước, lựa chọn khung giờ hoạt động hợp lý và theo dõi sát sức khỏe con trẻ trong những ngày nắng nóng cao điểm.