Đừng Vội Kết Luận Con Biếng Ăn Khi Chưa Hiểu Đúng Về Khái Niệm Này

Không biết có phải do đất nước mình từng trải qua chiến tranh, nghèo đói bao năm mà chuyện “ăn” như in sâu vào tiềm thức nhiều thế hệ.

Từ thời ông bà, mỗi khi con cháu đi xa về, điều đầu tiên là lo mâm cơm tươm tất. Bữa cơm luôn là tâm điểm sum họp. Ngay cả lời mời, câu chào cũng nhiều khi gắn với ăn uống: “Ăn cơm chưa?”, “Lại đây ăn miếng đã!”

Có lẽ vì thế, thế hệ cha mẹ ngày nay vẫn chịu ảnh hưởng sâu sắc:

• Luôn muốn con ăn thun thút, đơm bao nhiêu phải ăn hết

• Ăn nhanh, sạch sành sanh mới được khen là ngoan

• Ngày nào cũng phải ăn đủ mới yên tâm

Vậy nên, khi con ăn uống lúc được lúc không, cha mẹ lại thấp thỏm lo âu. Con bỏ ăn 1–2 ngày là sốt ruột, tìm mọi cách ép con ăn — từ nhồi sữa đến dỗ bằng đồ chơi, TV.

Thế nào mới gọi là “biếng ăn” ở trẻ?

Biếng ăn là khi trẻ ăn ít hơn nhu cầu dinh dưỡng phù hợp với lứa tuổi, giới tính và mức phát triển, kéo dài ít nhất 2 tuần trở lên.

Điều quan trọng là phân biệt giữa:

• Chán ăn sinh lý tạm thời: do thay đổi khẩu vị, môi trường, tâm lý

• Biếng ăn bệnh lý: do nguyên nhân y khoa sâu xa

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), trẻ được coi là biếng ăn khi có ít nhất một trong các biểu hiện sau:

• Ăn không đủ năng lượng, gây sụt cân hoặc không tăng cân kéo dài

• Từ chối nhiều loại thực phẩm, thái độ chống đối khi ăn

• Mỗi bữa ăn kéo dài >30 phút, lượng ăn rất ít

• Phụ thuộc vào các “chiêu” hỗ trợ: ăn khi ngủ, xem màn hình, vừa ăn vừa chơi
   

Dấu hiệu nhận biết trẻ biếng ăn

• Ăn rất chậm, bữa kéo dài hơn 30 phút

• Quấy khóc, gào khi đến giờ ăn

• Chỉ ăn vài món quen, từ chối món mới

• Chậm tăng cân hoặc sụt cân

• Ít vận động, thiếu năng lượng

• Táo bón hoặc rối loạn tiêu hóa kéo dài

• Phụ thuộc vào TV, điện thoại, đồ chơi khi ăn
  
  

Lưu ý quan trọng

Không phải ăn ít là biếng ăn bệnh lý. Một số trẻ nhu cầu năng lượng bẩm sinh thấp nhưng vẫn tăng trưởng bình thường.

📊 Cách chính xác nhất: Theo dõi biểu đồ tăng trưởng chiều cao và cân nặng.

Tuy nhiên, nhiều cha mẹ lo lắng quá mức, vẫn ép ăn cho bằng được, vô tình làm tình trạng tệ hơn.

Nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn

Biếng ăn thường do nhiều yếu tố kết hợp, gồm:

1. Nguyên nhân sinh lý

• Giai đoạn chững tăng trưởng (sau 1 tuổi, nhu cầu ăn giảm tự nhiên)

• Mọc răng, thay đổi sinh lý gây khó chịu

• Trẻ tập đi (12–36 tháng) muốn khám phá hơn là ngồi ăn

2. Nguyên nhân tâm lý

• Áp lực từ cha mẹ: Ép ăn, dọa nạt, thưởng phạt quá mức

• Môi trường ăn uống không phù hợp: vừa ăn vừa xem TV, ồn ào

3. Nguyên nhân bệnh lý

• Nhiễm trùng cấp: Sốt, viêm họng, tiêu chảy...

• Rối loạn tiêu hóa mãn tính: Trào ngược, táo bón

• Thiếu vi chất: Sắt, kẽm, vitamin nhóm B

• Rối loạn phát triển thần kinh: Tự kỷ, rối loạn cảm giác

4. Thói quen ăn uống chưa hợp lý

• Ăn vặt nhiều, đặc biệt là đồ ngọt, nước ngọt

• Lệ thuộc vào sữa hoặc thực phẩm bổ sung, thiếu đa dạng thực phẩm

Điều trị: Kiên nhẫn và thay đổi từ cha mẹ

Khi tư vấn về biếng ăn, việc đầu tiên là thu thập thông tin đầy đủ từ gia đình.
Không chỉ bổ sung vi chất (kẽm, sắt, canxi, vitamin...), mà quan trọng hơn là tìm căn nguyên sâu xa.

💡 Phần khó nhất: “Trị biếng ăn cho cha mẹ”.
Khi cha mẹ hiểu đúng, kiên nhẫn và giảm áp lực, trẻ mới có điều kiện khôi phục thói quen ăn uống lành mạnh.

Nguồn: Dược sĩ Trương Minh Đạt

Bạn cần tư vấn thêm?

👉 Để lại thông tin để được Cenica hỗ trợ miễn phí nhé